Cao quy linh là món tráng miệng quen thuộc có nguồn gốc từ Đông y, được đánh giá cao nhờ khả năng thanh nhiệt, giải độc. Tuy nhiên, nhiều người có thắc mắc liệu bà bầu có nên ăn cao quy linh không vì lo ngại ảnh hưởng đến thai nhi. Bài viết sau sẽ giúp các mẹ bầu hiểu rõ về lợi ích và rủi ro của cao quy linh trong thai kỳ.
Mang thai là giai đoạn nhạy cảm, khi từng món ăn mẹ lựa chọn đều góp phần nuôi dưỡng cả chính mình và em bé trong bụng. Chính vì thế, việc tìm hiểu kỹ lưỡng về tính chất của thực phẩm là điều không thể thiếu. Trong số những món tráng miệng được ưa chuộng tại nhiều nước châu Á, cao quy linh nổi bật với vị thanh mát và công dụng giải nhiệt. Tuy nhiên, không phải thực phẩm nào có tính “lành” cũng phù hợp với phụ nữ mang thai. Việc hiểu rõ thành phần và công dụng là yếu tố then chốt để xác định rằng bà bầu có nên ăn cao quy linh hay không. Bài viết này sẽ phân tích chi tiết từ góc nhìn dinh dưỡng và y khoa, giúp mẹ bầu đưa ra quyết định đúng đắn.
Bà bầu có nên ăn cao quy linh không?
Phụ nữ mang thai không nên ăn cao quy linh, đặc biệt là trong 3 tháng đầu thai kỳ. Dưới đây là những lý do chính:
Tính hàn: Cao quy linh có tính hàn mạnh, có thể gây lạnh bụng, tiêu chảy hoặc co bóp tử cung, từ đó làm tăng nguy cơ sảy thai hoặc sinh non.
Thành phần dược liệu: Nhiều loại thảo dược trong cao quy linh (như địa hoàng, hoàng cầm…) không phù hợp cho phụ nữ mang thai vì có thể ảnh hưởng đến sự phát triển của thai nhi.
Nguy cơ từ nguyên liệu không rõ nguồn gốc: Một số loại cao quy linh bán trên thị trường có thể chứa chất bảo quản hoặc tạp chất, không tốt cho cả mẹ và bé.
Nếu đang mang thai và muốn ăn món gì đó mát, dễ tiêu, bạn có thể thay thế bằng những loại thực phẩm an toàn hơn như:
Nước râu bắp, nước mía lau, nước rau má (uống vừa phải)
Canh bí đao, nước dừa tươi, canh rau ngót
Trái cây tươi như dưa hấu, cam, bưởi (không quá lạnh)
Nếu rất muốn ăn cao quy linh trong thai kỳ, bạn nên tham khảo ý kiến bác sĩ để đảm bảo an toàn cho cả mẹ và bé.
Cao quy linh là gì?
Cao quy linh (hay còn gọi là quy linh cao) là một loại thực phẩm chức năng truyền thống có nguồn gốc từ Trung Hoa, được dùng như một món tráng miệng hoặc dược liệu trong Đông y.
Thành phần chính:
Mai rùa (quy bản): Thường là từ rùa vàng hoặc rùa răng, được nấu lâu thành gelatin – đây là thành phần quan trọng tạo nên kết cấu thạch và được cho là có công dụng bổ âm, mát gan, thanh nhiệt.
Thảo dược khác: Địa hoàng, hoàng cầm, cam thảo, phục linh… Các thành phần này thường được thêm vào để tăng hiệu quả giải độc, mát gan, hỗ trợ tiêu hóa.
Hiện nay, vì lý do bảo vệ động vật và chi phí cao, nhiều loại cao quy linh trên thị trường được làm giả lập bằng bột gelatin hoặc thạch cùng với các vị thuốc Bắc, không còn chứa mai rùa thật, nhưng vẫn giữ mùi vị đặc trưng.
Tác dụng theo Đông y:
Thanh nhiệt, giải độc, làm mát cơ thể
Hỗ trợ trị mụn nhọt, rôm sảy
Cải thiện tiêu hóa
Bổ âm, tốt cho gan thận
Cách dùng:
Ăn trực tiếp như món thạch tráng miệng (thường dùng kèm mật ong hoặc siro để giảm vị đắng)
Một số người dùng như một liệu pháp hỗ trợ sức khỏe (dùng theo chỉ dẫn thầy thuốc Đông y)
Lưu ý:
Do có tính hàn mạnh, cao quy linh không phù hợp với:
Người có cơ địa lạnh, hay lạnh bụng, tiêu chảy
Phụ nữ có thai
Trẻ nhỏ hoặc người đang ốm yếu
Nếu bạn đang cân nhắc dùng cao quy linh để hỗ trợ sức khỏe hay làm đẹp da, mình có thể gợi ý thêm cách dùng an toàn hoặc các lựa chọn thay thế khác nhé.
Bà bầu có thể ăn cao quy linh trong giai đoạn thai kỳ nào?
1. Cao quy linh là gì – Tóm tắt ngắn gọn
Cao quy linh (quy linh cao) là một món ăn/dược liệu truyền thống trong Đông y, nổi tiếng với công dụng thanh nhiệt, giải độc, làm mát cơ thể, hỗ trợ trị mụn, nóng gan, rôm sảy… Nguyên gốc cao quy linh được nấu từ mai rùa cùng với nhiều thảo dược có tính hàn như địa hoàng, hoàng cầm, cam thảo… Tuy nhiên, hiện nay phần lớn sản phẩm trên thị trường là bản thay thế, không còn chứa mai rùa thật, mà dùng bột gelatin/thạch kèm dược liệu.
2. Phụ nữ mang thai có nên ăn cao quy linh?
Nhìn chung, cao quy linh không phải là món ăn được khuyến khích trong suốt thai kỳ, bởi tính chất và thành phần của nó không thực sự an toàn cho mẹ bầu và thai nhi. Tuy nhiên, nếu phân chia theo từng giai đoạn, thì có một vài điểm khác biệt như sau:
Tam cá nguyệt thứ nhất (3 tháng đầu) – Tuyệt đối không nên ăn
Giai đoạn quan trọng nhất của thai kỳ, khi thai nhi bắt đầu hình thành các cơ quan quan trọng như tim, não, hệ thần kinh. Cơ thể người mẹ cũng rất nhạy cảm, dễ mệt mỏi, thay đổi nội tiết, rối loạn tiêu hóa.
Cao quy linh có tính hàn mạnh – điều này có thể khiến mẹ bị lạnh bụng, tiêu chảy, đau bụng, thậm chí kích thích tử cung co bóp, làm tăng nguy cơ sảy thai tự nhiên.
Một số thảo dược như địa hoàng, hoàng cầm cũng có tính dược cao, không an toàn cho phụ nữ có thai, có thể ảnh hưởng đến thai nhi trong giai đoạn mới hình thành.
=> Kết luận: Không nên ăn cao quy linh trong 3 tháng đầu thai kỳ.
Tam cá nguyệt thứ hai (3 tháng giữa) – Cực kỳ hạn chế, chỉ dùng nếu được bác sĩ đồng ý
Giai đoạn giữa thai kỳ thường là lúc mẹ bầu cảm thấy dễ chịu và khỏe hơn, thai nhi đã ổn định hơn.
Nếu bà bầu có hệ tiêu hóa tốt, không bị lạnh bụng, và rất thích món cao quy linh thì có thể cân nhắc dùng một lượng nhỏ, không thường xuyên.
Tuy nhiên, vẫn nên:
Chọn loại cao quy linh không chứa mai rùa thật, ưu tiên hàng rõ nguồn gốc, ít dược tính.
Ăn sau bữa ăn chính, không ăn khi đói.
Tham khảo ý kiến bác sĩ hoặc chuyên gia dinh dưỡng sản khoa trước khi dùng.
=> Kết luận: Có thể dùng rất hạn chế trong 3 tháng giữa nếu sức khỏe mẹ tốt và được bác sĩ cho phép.
Tam cá nguyệt thứ ba (3 tháng cuối) – Không nên ăn
Giai đoạn này thai nhi lớn nhanh, tử cung giãn nở nhiều, mẹ dễ bị đầy bụng, ợ hơi, táo bón hoặc tiêu chảy nếu ăn món lạ.
Cao quy linh với tính mát lạnh, có thể khiến cơ thể mẹ dễ nhiễm lạnh, đau bụng, hoặc kích thích tử cung co bóp, có thể dẫn tới chuyển dạ sớm hoặc sinh non.
Thời điểm này cũng không thích hợp để dùng những món có tính thanh lọc quá mạnh.
=> Kết luận: Không nên ăn cao quy linh ở giai đoạn cuối thai kỳ.
3. Gợi ý thay thế an toàn cho bà bầu nếu muốn “ăn món mát”
Nếu bạn muốn tìm một món nào đó giải nhiệt, thanh mát, dễ tiêu nhưng vẫn an toàn cho thai nhi, có thể tham khảo các món sau:
Món nước/giải nhiệt:
Nước râu ngô (râu bắp): mát gan, lợi tiểu, dễ nấu.
Nước mía lau, mã đề, bông atiso (tươi): thanh nhiệt, dễ uống (uống vừa phải, không lạm dụng).
Nước rau má: mát nhưng uống với lượng nhỏ (không quá 1 ly/ngày).
Món ăn mát:
Canh bí đao nấu tôm hoặc thịt nạc
Cháo đậu xanh nấu với gạo lứt
Sâm bổ lượng chay (ít đường, không dùng nhân lạnh như long nhãn)
Tráng miệng an toàn:
Thạch làm từ lá gelatin và nước ép trái cây
Trái cây mát như dưa hấu, thanh long, bưởi, cam (không quá lạnh)
Không nên ăn cao quy linh trong thai kỳ, đặc biệt là 3 tháng đầu và 3 tháng cuối.
Nếu thật sự muốn ăn, hãy chờ sau khi sinh con, lúc này cơ thể đã ổn định, bạn có thể ăn thoải mái hơn (dù vẫn nên kiểm tra nguồn gốc sản phẩm).