Hiện nay, nhiều người có thói quen ngủ lúc 12 giờ đêm vì lý do công việc, học tập hoặc giải trí. Thế nhưng lối sống 12 giờ ngủ có tốt không? Việc ngủ muộn sau 12 giờ đem lại những tác hại cụ thể gì và làm sao để cải thiện thói quen ngủ khoa học? Hãy cùng tìm hiểu câu trả lời trong bài viết này nhé!
Dạo gần đây, việc ngủ muộn, đặc biệt là ngủ sau 12 giờ đêm, đã trở thành thói quen phổ biến của nhiều người. Nguyên nhân phần lớn là do thức khuya để hoàn thành công việc, học tập hay đơn giản là do thói quen sinh hoạt không khoa học đã hình thành từ lâu. Không ít người vẫn tự hỏi: “12 giờ ngủ có tốt không? Liệu điều này có ảnh hưởng đến sức khỏe hay không?” Để giải đáp thắc mắc trên, bài viết này sẽ cung cấp cho bạn những thông tin chi tiết về những hệ luỵ khôn lường nếu giữ lối sống thức khuya cũng như đưa ra những lời khuyên để hỗ trợ bạn hình thành thói quen sinh hoạt đúng đắn và lành mạnh hơn.
12 giờ ngủ có tốt không?
Ngủ 12 giờ có thể tốt hay không phụ thuộc vào nhu cầu và tình trạng sức khỏe của từng người. Dưới đây là một số điểm cần lưu ý:
Đối với người trưởng thành: Thường thì, người trưởng thành cần từ 7 đến 9 giờ ngủ mỗi đêm để duy trì sức khỏe tốt. Ngủ quá nhiều (hơn 9 giờ) có thể không tốt và liên quan đến một số vấn đề sức khỏe, như tăng nguy cơ mắc bệnh tim mạch, đột quỵ, và tiểu đường.
Đối với trẻ em và thanh thiếu niên: Trẻ em và thanh thiếu niên có thể cần nhiều giấc ngủ hơn, tùy vào độ tuổi. Ví dụ, thanh thiếu niên có thể cần khoảng 9–10 giờ ngủ mỗi đêm, trong khi trẻ nhỏ cần từ 10 đến 12 giờ.
Nếu bạn cảm thấy mệt mỏi: Nếu bạn ngủ 12 giờ và vẫn cảm thấy mệt mỏi, có thể có những vấn đề tiềm ẩn liên quan đến sức khỏe như rối loạn giấc ngủ, trầm cảm hoặc các bệnh lý khác.
Tóm lại, nếu bạn cảm thấy thoải mái và khỏe mạnh sau khi ngủ 12 giờ, có thể là nhu cầu cơ thể bạn cần. Tuy nhiên, nếu bạn cảm thấy giấc ngủ kéo dài này không mang lại hiệu quả, có thể cần tìm hiểu thêm về thói quen ngủ hoặc tham khảo ý kiến bác sĩ.
Tác hại của việc ngủ lúc 12 giờ đêm đến sức khỏe
Rối loạn nhịp sinh học:
Nhịp sinh học của cơ thể con người được điều chỉnh bởi đồng hồ sinh học, giúp cơ thể duy trì các chu kỳ thức – ngủ một cách tự nhiên. Khi bạn thường xuyên đi ngủ muộn, đặc biệt là sau 12 giờ đêm, đồng hồ sinh học sẽ bị xáo trộn. Điều này có thể dẫn đến tình trạng mất cân bằng giấc ngủ, khiến bạn khó ngủ vào buổi tối hoặc cảm thấy mệt mỏi vào ban ngày, ngay cả khi đã ngủ đủ số giờ. Ngoài ra, khi nhịp sinh học bị thay đổi, cơ thể sẽ không sản xuất đủ melatonin (hormone giúp điều hòa giấc ngủ), khiến giấc ngủ không sâu và không đủ thời gian cho cơ thể tái tạo và phục hồi.
Giảm chất lượng giấc ngủ:
Mặc dù bạn có thể ngủ 7–8 giờ nếu đi ngủ muộn, nhưng chất lượng giấc ngủ có thể bị ảnh hưởng. Các nghiên cứu chỉ ra rằng giai đoạn giấc ngủ sâu (giai đoạn REM và non-REM) diễn ra chủ yếu trong khoảng thời gian từ 10 giờ tối đến 2 giờ sáng. Đây là thời gian cơ thể và não bộ phục hồi mạnh mẽ, hỗ trợ hệ miễn dịch, làm lành các tế bào và làm mới năng lượng. Nếu bạn đi ngủ sau 12 giờ đêm, bạn có thể bỏ lỡ giai đoạn quan trọng này, làm giảm chất lượng giấc ngủ, và cảm thấy không đủ sức khỏe hoặc tinh thần vào sáng hôm sau.
Tăng nguy cơ mắc bệnh:
Ngủ muộn và thiếu ngủ kéo dài có thể làm gia tăng nguy cơ mắc một loạt các bệnh mãn tính, bao gồm bệnh tim mạch, tiểu đường, béo phì và các vấn đề sức khỏe về tâm lý như trầm cảm và lo âu. Các nghiên cứu đã chỉ ra rằng giấc ngủ không đầy đủ có thể làm tăng mức độ cortisol (hormone stress) trong cơ thể, làm tăng huyết áp và gây hại cho tim mạch. Ngoài ra, thiếu ngủ có thể làm giảm khả năng trao đổi chất và gây ra tình trạng rối loạn chuyển hóa, dẫn đến tăng cân và béo phì. Hệ miễn dịch của cơ thể cũng bị suy yếu khi thiếu ngủ, khiến bạn dễ bị nhiễm trùng và bệnh tật.
Ảnh hưởng đến tinh thần và hiệu suất làm việc:
Một trong những tác động rõ rệt nhất của việc ngủ muộn là ảnh hưởng đến tâm trạng và khả năng tập trung. Khi cơ thể không được nghỉ ngơi đầy đủ, bạn sẽ cảm thấy căng thẳng, lo âu và dễ cáu kỉnh. Hơn nữa, khả năng tập trung, nhớ thông tin và xử lý công việc sẽ bị suy giảm, ảnh hưởng đến năng suất làm việc và học tập. Bạn sẽ khó hoàn thành công việc một cách hiệu quả, dễ mắc lỗi hoặc cảm thấy mệt mỏi khi làm việc. Điều này có thể gây căng thẳng trong công việc và các mối quan hệ xã hội, đặc biệt là khi bạn thường xuyên thiếu ngủ.
Tăng nguy cơ tai nạn:
Thiếu ngủ hoặc ngủ muộn làm giảm khả năng phản xạ và sự tỉnh táo, điều này đặc biệt nguy hiểm khi bạn tham gia giao thông hoặc thực hiện các công việc đòi hỏi sự tập trung cao. Các nghiên cứu cho thấy thiếu ngủ làm tăng nguy cơ tai nạn giao thông do người lái xe không đủ tỉnh táo để phản ứng nhanh với tình huống bất ngờ. Ngoài ra, thiếu ngủ cũng làm giảm khả năng đưa ra quyết định chính xác và dễ mắc phải những sai sót trong công việc, dẫn đến nguy cơ tai nạn hoặc sự cố trong môi trường làm việc.
Tóm lại, việc ngủ muộn và thiếu ngủ có thể tác động rất xấu đến sức khỏe thể chất và tinh thần. Để duy trì sức khỏe tốt, hãy cố gắng xây dựng thói quen ngủ lành mạnh, đi ngủ sớm và ngủ đủ giấc mỗi đêm.
Tại sao nhiều người có thói quen ngủ muộn?
Công việc và học tập căng thẳng:
Nhiều người, đặc biệt là những người có công việc bận rộn hoặc học sinh, sinh viên, thường phải làm việc hoặc học tập muộn để hoàn thành các nhiệm vụ. Áp lực từ công việc, học tập, hoặc các dự án có thể khiến họ thức khuya để kịp tiến độ hoặc chuẩn bị cho các kỳ thi, cuộc họp quan trọng.
Sự phát triển của công nghệ và mạng xã hội:
Sự phổ biến của các thiết bị điện tử như điện thoại thông minh, máy tính bảng và máy tính cá nhân đã tạo ra một môi trường dễ dàng khiến mọi người tiếp tục thức muộn. Mạng xã hội, video, game trực tuyến và các nền tảng giải trí trực tuyến liên tục cập nhật thông tin và hấp dẫn người dùng, khiến họ khó có thể ngừng sử dụng thiết bị và đi ngủ đúng giờ. Ánh sáng xanh phát ra từ màn hình cũng có thể ức chế sự sản xuất melatonin (hormone giúp ngủ), khiến người dùng khó ngủ hơn.
Chế độ sống không đều đặn:
Nhiều người có thói quen làm việc và nghỉ ngơi không đều đặn, dẫn đến việc thức khuya vào một số ngày và dậy muộn vào những ngày tiếp theo. Thói quen này làm mất đi sự ổn định trong nhịp sinh học của cơ thể, khiến cho việc ngủ sớm trở thành một thách thức.
Tính cách và thói quen cá nhân:
Một số người có thói quen “thức đêm”, vì họ cảm thấy năng động và sáng tạo hơn vào ban đêm. Đối với những người này, ban đêm có thể là thời gian yên tĩnh và không bị gián đoạn, giúp họ tập trung làm việc hoặc giải quyết các vấn đề cá nhân. Đây là một yếu tố tâm lý và hành vi, giúp hình thành thói quen ngủ muộn.
Yếu tố xã hội và văn hóa:
Ở một số nền văn hóa, đặc biệt là trong các thành phố lớn hoặc các cộng đồng có nhịp sống nhanh, việc thức khuya trở thành một phần trong cuộc sống xã hội. Các buổi gặp gỡ bạn bè, các hoạt động giải trí như xem phim, ăn uống, hay tham gia các sự kiện thường diễn ra vào ban đêm, điều này khuyến khích mọi người duy trì thói quen ngủ muộn.
Căng thẳng và lo âu:
Căng thẳng và lo âu cũng là nguyên nhân khiến nhiều người không thể ngủ sớm. Khi gặp phải những suy nghĩ tiêu cực hoặc căng thẳng từ công việc, cuộc sống gia đình hay các vấn đề cá nhân, nhiều người có xu hướng thức khuya, suy nghĩ và lo lắng về các vấn đề mà họ đang đối mặt. Điều này dẫn đến việc họ không thể thư giãn và dễ dàng chìm vào giấc ngủ.
Chế độ ăn uống không hợp lý:
Ăn uống quá gần giờ đi ngủ hoặc ăn những thực phẩm có chứa caffein, đường, hoặc các chất kích thích có thể làm tăng sự tỉnh táo và khiến người ta khó đi ngủ. Ví dụ, nếu ăn một bữa tối nặng hoặc uống cà phê vào chiều tối, cơ thể sẽ khó thư giãn và đi vào giấc ngủ.
Tóm lại, thói quen ngủ muộn là sự kết hợp của nhiều yếu tố như công việc, thói quen cá nhân, yếu tố xã hội và sự phát triển của công nghệ. Để cải thiện tình trạng này, người ta cần thay đổi thói quen sống, thiết lập thời gian biểu hợp lý, hạn chế sử dụng thiết bị điện tử vào buổi tối và tạo môi trường ngủ thư giãn.
